Het adelaarsjong
Het tragische leven van de zoon van Napoleon
Over 'Het Adelaarsjong'
Gentenaar Eric Bauwens schreef al eerder verschillende biografieën over historische figuren, die een link hadden met Gent, zoals over de Gentse operadiva Vina Bovy, die ooit de hoofdrol speelde in de opera L’Aiglon van Arthur Honegger en Jacques Ibert. Nu publiceert hij Het Adelaarsjong waarin hij Het tragische leven van de zoon van Napoleon vertelt.
De enige wettige zoon van Napoleon werd in 1811 te Parijs geboren uit Napoleons tweede en om politieke redenen gesloten huwelijk met prinses Marie-Louise, dochter van de Oostenrijkse keizer. De baby kreeg de titel ‘Koning van Rome’ en als beoogde troonopvolger van Napoleon een verzorging in functie van zijn toekomstige rol. Wanneer Napoleon in 1814 ten val kwam, werden moeder en zoon naar Wenen gebracht. De kleuter kwam in de merkwaardige positie te staan van de zoon van de overwonnene en de zoon van de overwinnaar. Hij werd ‘heropgevoed’ en kreeg de nieuwe naam Franz, naar zijn grootvader, de Oostenrijkse keizer, en als zevenjarige een nieuwe titel, hertog van Reichstadt, waaronder hij bekend werd. Zijn hele leven werd een zoektocht naar zijn identiteit. Hij stierf op 21-jarige leeftijd aan tuberculose te Wenen. Ook al had de kleuter als Napoleon II amper veertien dagen over Frankrijk geregeerd, de volgende Bonaparte, die in 1852 op de troon van Frankrijk kwam, Louis Napoleon, een zoon van Napoleons broer, nam de naam Napoleon III aan uit eerbied voor de theoretische heerschappij van zijn volle neef.
De koning van Rome, alias de hertog van Reichstadt verwierf door zijn korte leven amper een plaats in de grote geschiedenis, maar geraakte daarentegen wel in de literatuur, het theater, de opera en de film bekend als ‘het Adelaarsjong’. De term werd gemunt door Victor Hugo, die niet de enige was die zich door het tragische leven liet inspireren. Edmond Rostand schreef het toneelstuk L'Aiglon (1900). Arthur Honegger en Jacques Ibert werkten samen aan de opera L'Aiglon, die in 1937 in première ging. Meer dan een eeuw na zijn dood werd Reichstadt het voorwerp van politieke recuperatie: Hitler liet zijn gebeente opgraven en bijzetten in Parijs, alwaar het nu rust aan de voet van de tombe van Napoleon.
Eric Bauwens verhaalt vlot het leven van deze zoon van Napoleon in een chronologisch opgezet relaas, volledig gebaseerd op uitgegeven literatuur. Zes delen beschrijven minutieus het leven. Bauwens weet dat te kaderen in de geschiedenis van de restauratie (1814 – 1848). In deel 7 gaat de auteur in op de legende van het Adelaarsjong, de al dan niet vermeende bastaardkinderen en de politieke recuperatie door de nazi’s. In de epiloog vertelt hij hoe het de hoofdrolspelers verder verging, behandelt hij de bronnenproblematiek en de vele nog openstaande vragen, en ten slotte het psychologisch aspect en het paradoxale van deze romantische held. In het nawoord verantwoordt hij zijn inspiratie en zijn redactionele keuzes: hij probeert zich in de hertog van Reichstadt in te leven voor zover de bronnen dat toelaten, wat hem zeker gelukt is.
De biografie wordt vervolledigd met stambomen, een bibliografie, een register en een relevante kleurenkatern. Eric Bauwens slaagt erin via een figuur die amper een spoor in de geschiedenis naliet, een boeiend levensverhaal in zijn historische context te vertellen.
Walter Smits - 24/11/2021, Kunsthistorisch Tijdschrift Vlaanderen
Enkele recensies
Leesfragment
Op de site van de Standaard Boekhandel vind je een leesfragment: https://www.standaardboekhandel.be/p/het-adelaarsjong-9789464340730
Over de boekvoorstelling
Gent in beeld heeft een beeldverslag van de boekvoorstelling en een interview op youtube gezet: https://www.youtube.com/watch?v=NmO7yhxJVr8&t=19s
